ΚΑΡΑΒΟΙ: Τα ναυτικά ακιδογραφήματα των μεσαιωνικών μνημείων της Κύπρου
Τα εικονογραφικά ακιδογραφήματα σε αρχαιολογικά και αρχιτεκτονικά συμφραζόμενα είναι σχέδια απλής φύσης, που συχνά χαράσσονται με ένα κοφτερό εργαλείο σε διάφορες επιφάνειες, κυρίως σε τοίχους ιδιωτικών ή δημόσιων κτιρίων. Αυτές οι ανεπίσημες και γρήγορα εκτελεσμένες εικονογραφικές απεικονίσεις αποτελούν πολύτιμη πηγή για τη μελέτη παλαιότερων κοινωνιών, καθώς είναι μαρτυρίες σκέψεων ή μηνυμάτων που εκφράζονται άμεσα από τους χαράκτες τους.
Τo πρόγραμμα ΚΑΡΑΒΟΙ
Ναυτικά ακιδογραφήματα στην Κύπρο έχουν βρεθεί σε μνημειώδη κτίρια της Ύστερης Εποχής του Χαλκού και, συγκεκριμένα, στο Κίτιο και την Έγκωμη. Ωστόσο, η συντριπτική πλειονότητά τους έχει τεκμηριωθεί σε μεσαιωνικά και μεταγενέστερα συμφραζόμενα. Το ΕΡΕΝΑΕ, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Κύπρου και το Τμήμα Αρχαιοτήτων, ξεκίνησε το 2014 το ερευνητικό πρόγραμμα ΚΑΡΑΒΟΙ: Τα Ναυτικά Ακιδογραφήματα των Μεσαιωνικών Μνημείων της Κύπρου: Χαρτογράφηση, Τεκμηρίωση και Ψηφιοποίηση, χρηματοδοτούμενο από το Ίδρυμα Λεβέντη.
Ένας από τους κύριους στόχους του έργου ήταν να διασφαλιστεί ότι το corpus που θα συντασσόταν θα αποτελούσε πηγή πληροφοριών για ποικίλα ζητήματα που απασχολούν την έρευνα, όπως οι τύποι πλοίων, η ναυπηγική και η ναυτική δραστηριότητα, καθώς και οι ανθρώπινες συμπεριφορές που οδήγησαν στη δημιουργία των ναυτικών ακιδογραφημάτων , οι οποίες μπορεί να είναι ενδεικτικές ιδιαίτερων λατρευτικών ή κοινωνικών συμφραζομένων. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος ΚΑΡΑΒΟΙ, καταγράφτηκαν 233 ναυτικά ακιδογραφήματα σε 44 διαφορετικά μνημεία στο νησί, τα οποία διατηρούνται κυρίως σε θρησκευτικά κτίρια και χρονολογούνται από τον 15ο έως τον 20ό αιώνα.
Η ψηφιακή εφαρμογή που δημιουργήθηκε στα πλαίσια του έργου Mare Cyprium
Τα 233 ναυτικά ακιδογραφήματα που τεκμηριώθηκαν κατά τη διάρκεια του προγράμματος ΚΑΡΑΒΟΙ έχουν καταγραφεί ψηφιακά. Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για τη διάσωση των ακιδογραφημάτων, τα οποία αποτελούν μια ιδιαίτερα ευαίσθητη κατηγορία αρχαιολογικών τεκμηρίων. Επιπλέον, συλλέχθηκαν και άλλου είδους πληροφορίες που αφορούν τα πλοία και τους τύπους τους, τα ίδια τα μνημεία και κάθε επιφάνεια, καθώς και χωρικά δεδομένα, τόσο για κάθε χάραγμα μέσα στο μνημείο όσο και για κάθε μνημείο που διατηρεί ακιδογραφήματα στο νησί. Αυτά τα δεδομένα είναι πλέον διαθέσιμα στο κοινό μέσω της βάσης δεδομένων ανοιχτής πρόσβασης που αναπτύχθηκε ως μέρος του έργου Mare Cyprium, η οποία φιλοδοξεί να αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο τόσο για ειδικούς, όσο και για το ευρύ κοινό.
Υλοποίηση της ψηφιακής εφαρμογής
Λογισμικά
Η διαδραστική εφαρμογή δημιουργήθηκε χρησιμοποιώντας το ArcGIS Experience Builder, παρουσιάζοντας τα δεδομένα των ναυτικών ακιδογραφημάτων που καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια του προγράμματος ΚΑΡΑΒΟΙ.
Συνιστούμε τη χρήση του Google Chrome για την καλύτερη εμπειρία κατά τη χρήση των εφαρμογών του Mare Cyprium.
Ευχαριστίες
Αντώνης Νεοφύτου
Κωνσταντίνα Ξανθοπούλου
Επιπρόσθετες πληροφορίες και δημοσιεύσεις
Χρήσιμοι σύνδεσμοι